Ο Στέφανος Χανδακάς, μαιευτήρας, ενδοσκοπικός χειρουργός, γυναικολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίνει όλες τις απαραίτητες απαντήσεις, ρίχνοντας φως στους φόβους των γυναικών που χρειάζονται εξωσωματική γονιμοποίηση για να αποκτήσουν παιδί. Επιπλέον, διευκρινίζει ποιες γυναίκες θα πρέπει να καταφύγουν αναγκαστικά στις μεθόδους υποβοηθούμενης ιατρικής αλλά και για το εάν μια εγκυμοσύνη μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης χρήζει ιδιαίτερης αντιμετώπισης.
Πότε ένα ζευγάρι πρέπει να καταφύγει στη βοήθεια γυναικολόγου ειδικού στην εξωσωματική γονιμοποίηση;
Ένα ζευγάρι που προσπαθεί να τεκνοποιήσει πρέπει να τα καταφέρει μέσα σε ένα διάστημα 12 μηνών. Όταν μιλάμε για προσπάθεια, εννοούμε ότι και οι δύο σύντροφοι γνωρίζουν πόσο συχνά και κυρίως σε ποιο σημείο του κύκλου της γυναίκας πρέπει να κάνουν έρωτα χωρίς προφυλάξεις.
Τι περιλαμβάνει ο έλεγχος για τη γονιμότητα ενός ζευγαριού;
Κατ' αρχάς, ο γυναικολόγος παίρνει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και από τους δύο συντρόφους, τους οποίους επίσης καλό θα ήταν να εξετάσει και κλινικά. Απαραίτητο είναι για τη γυναίκα ένα υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων, ορμονικός έλεγχος και σαλπιγγογραφία. Ανάλογα με το υπάρχον πρόβλημα και την κρίση του, ο γυναικολόγος μπορεί να συστήσει τη διενέργεια λαπαροσκόπησης ή υστεροσκόπησης. Πρέπει, επίσης, να ελεγχθεί η ποιότητα του σπέρματος του άνδρα με σπερμοδιάγραμμα.
Τι φοβούνται περισσότερο οι γυναίκες που θα υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση;
Φοβούνται τις παρενέργειες των φαρμάκων, οι οποίες σχετίζονται με τη θεραπεία της εξωσωματικής και είναι βραχυπρόθεσμες, όπως η υπερδιέγερση της ωοθήκης καθώς και παρενέργειες που εμφανίζονται σε βάθος χρόνου, όπως η καρκινογένεση.
Πόσο διαρκεί ένας κύκλος εξωσωματικής;
Από την ημέρα που ξεκινά η φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών μέχρι την ωοληψία απαιτούνται 10-14 ημέρες. Την ημέρα της ωοληψίας ο σύντροφος δίνει σπέρμα. Δυο με τρεις ημέρες μετά την ωοληψία γίνεται η εμβρυομεταφορά, εκτός από την περίπτωση που η εμβρυομεταφορά γίνεται στο στάδιο της βλαστοκύστης, δηλαδή την πέμπτη ημέρα μετά την ωοληψία. Η εμβρυομεταφορά γίνεται χωρίς νάρκωση, με τη βοήθεια ενός λεπτού καθετήρα. Δέκα με δώδεκα ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά πραγματοποιείται το τεστ κύησης.
Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας;
Τα ποσοστά διαφέρουν σε κάθε Κέντρο Εξωσωματικής. Πολύ σημαντικοί παράγοντες είναι η ηλικία της γυναίκας, τα επίπεδα των ορμονών της και βέβαια το σπέρμα του συζύγου. Σε γενικές γραμμές, το ποσοστό κυμαίνεται στο 45% ή λίγο παραπάνω για τις γυναίκες μέχρι 35 ετών.
Σε πόσους κύκλους εξωσωματικής μπορεί να υποβληθεί μία γυναίκα;
Ένα ζευγάρι πρέπει να συνεχίσει όταν τα αποτελέσματα των προσπαθειών είναι ενθαρρυντικά, δηλαδή όταν η φαρμακευτική αγωγή αποδίδει, όταν έχουμε καλής ποιότητας γενετικό υλικό, όταν έχει γίνει έλεγχος όλων των άλλων παραμέτρων και όταν η ποιότητα του ενδομητρίου είναι καλή. Όταν κάτι από όλα αυτά δεν συμβαίνει τότε θα πρέπει να δοθούν άλλες λύσεις, όπως η χρήση ξένου γενετικού υλικού ή ακόμη και η χρήση δανεικής μήτρας. Επιτρέπονται έως τέσσερις κύκλοι μέσα σε διάστημα ενός έτους. Όσον αφορά το σύνολο των κύκλων που μια γυναίκα μπορεί να κάνει, δεν υπάρχει ένας προκαθορισμένος αριθμός. Εκτιμάται όμως ότι το 70-80% των γυναικών θα έχουν συλλάβει με επιτυχία μετά από 3-4 κύκλους. Υπάρχει όμως και ένα μικρότερο ποσοστό γυναικών που μπορεί να χρειαστούν επιπλέον κύκλους.
Η εγκυμοσύνη μετά την εξωσωματική γονιμοποίηση παρουσιάζει κινδύνους;
Είναι γνωστό ότι η μοναδική διαφορά μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό σε πολύδυμες εγκυμοσύνες. Επειδή μέχρι σήμερα μεταφέρουμε περισσότερα από ένα έμβρυα, το ποσοστό διδύμων στην εξωσωματική γονιμοποίηση, το οποίο αγγίζει το 30% είναι περισσότερο από το αντίστοιχο ποσοστό που προέρχεται από φυσική σύλληψη και είναι της τάξης του 5%. Η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ακριβώς η ίδια με οποιαδήποτε εγκυμοσύνη μετά από φυσική σύλληψη. Αυτό που συνήθως κάνει τη διαφορά είναι ότι συνήθως έχουμε να κάνουμε με ηλικίες που είναι μεγαλύτερες από αυτές που συμβαίνουν στη φυσική σύλληψη.
Η γέννα γίνεται μόνο µε καισαρική;
Ο τρόπος του τοκετού εξαρτάται από το ιστορικό της γυναίκας και την πορεία της κύησης. Είναι αλήθεια ότι η καισαρική προτιμάται στις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, επειδή οι κυήσεις θεωρούνται πολύτιμες και οι μητέρες αρκετές φορές έχουν προβλήματα υγείας (π.χ. πίεση, σάκχαρο) λόγω μεγαλύτερης ηλικίας.
Υπάρχει άλλη λύση εκτός από την εξωσωματική γονιμοποίηση;
Η λύση αποτελεί συνάρτηση του προβλήματος. Εάν το πρόβλημα είναι στις σάλπιγγες, όπως φραγμένες σάλπιγγες ή υδροσάλπιγγες ή οτιδήποτε άλλο, η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η λύση. Εάν το πρόβλημα είναι στο σπέρμα και ο αριθμός ή η κινητικότητα είναι πάρα πολύ χαμηλή η μικρογονιμοποίηση είναι η λύση. Σε περιπτώσεις αγνώστου αιτιολογίας υπογονιμότητας τότε θα πρέπει να γίνει έλεγχος και σε άλλες παραμέτρους αλλά πολλές φορές πάλι η εξωσωματική είναι η λύση γιατί πιθανώς δεν υπάρχει γονιμοποίηση του ωαρίου από το συγκεκριμένο σπέρμα.
Ο Στέφανος Χανδακάς είναι μαιευτήρας, ενδοσκοπικός χειρουργός, γυναικολόγος απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ του Ομίλου ΥΓΕΙΑ και ειδικός γονιμότητας του Institute of Life.Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.drchandakas.gr ή καλέστε στο 210-6436258