Η ηλικία της γυναίκας είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα. Οι γυναίκες γεννιούνται με όλα τα ωάρια που θα έχουν στη ζωή τους, και ο αριθμός τους μειώνεται καθημερινά. Μετά τα 35, η πτώση είναι πιο απότομη – τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποιότητα των ωαρίων. Αυτό σημαίνει ότι οι πιθανότητες εγκυμοσύνης μειώνονται και ο κίνδυνος αποβολής αυξάνεται.
Αν και η ανδρική γονιμότητα επηρεάζεται λιγότερο από την ηλικία, και στους άνδρες η ποιότητα του σπέρματος μπορεί να μειωθεί με τα χρόνια.
Παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής
Το βάρος είναι καθοριστικό. Οι υπέρβαρες γυναίκες έχουν συχνά ακανόνιστο κύκλο και δυσκολία στην ωορρηξία, ενώ η απώλεια ακόμα και 5–10% του σωματικού βάρους μπορεί να αποκαταστήσει τη φυσιολογική λειτουργία του κύκλου. Από την άλλη, η υπερβολικά χαμηλή σωματική μάζα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διακοπή της ωορρηξίας.
Στους άνδρες, η παχυσαρκία μπορεί να μειώσει την ποιότητα και τον αριθμό των σπερματοζωαρίων.
Η σωστή χρονική στιγμή
Η σύλληψη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη χρονική στιγμή της σεξουαλικής επαφής. Η ωορρηξία συμβαίνει περίπου στη μέση του κύκλου (γύρω στη 14η ημέρα σε έναν κύκλο 28 ημερών). Οι μεγαλύτερες πιθανότητες εγκυμοσύνης υπάρχουν δύο ημέρες πριν από την ωορρηξία, όταν το σπέρμα είναι «φρέσκο» και ενεργό.
Παθήσεις με επιρροές στη γονιμότητα
Ορισμένες παθήσεις, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), η ενδομητρίωση, οι θυρεοειδοπάθειες ή η ανεπάρκεια βιταμίνης D, μπορούν να δυσκολέψουν τη σύλληψη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία από ειδικό είναι καθοριστικές.
Η γονιμότητα είναι ένα ευαίσθητο ισοζύγιο – μικρές αλλαγές στη διατροφή, στις συνήθειες ή στη γενική υγεία μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Με σωστή ενημέρωση, υπομονή και καθοδήγηση από γιατρό, η επιθυμία για μητρότητα μπορεί να γίνει πραγματικότητα.