healthsolutions
Παρασκευή, 29 Αυγούστου 2025 09:08

Σιωπηλή απειλή: Τα πλαστικά συνδέονται με υπογονιμότητα

Νέα επιστημονικά ευρήματα εντείνουν τις ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις των πλαστικών στην ανθρώπινη υγεία, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι η έκθεση σε χημικές ουσίες που περιέχονται σε αυτά μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα.

Η έκθεση σε χημικά, όπως οι φθαλικές ενώσεις και οι μπισφενόλες, επηρεάζει την ορμονική ισορροπία και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη γονιμότητα, ιδιαίτερα κατά την ανάπτυξη των εμβρύων.

Αν και η αύξηση της παχυσαρκίας, η καθιστική ζωή και η γήρανση του πληθυσμού θεωρούνται ότι επηρεάζουν σημαντικά την αναπαραγωγική ικανότητα των ζευγαριών η Δρ Shanna Swan, καθηγήτρια περιβαλλοντικής ιατρικής και δημόσιας υγείας στο Icahn School of Medicine στο Mount Sinai της Νέας Υόρκης, θεωρεί ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στη μείωση της γονιμότητας.

Όπως ανέφερε, η μείωση οφείλεται «σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι αποκλειστικά, σε τοξίνες στο περιβάλλον που μπορούν να παρεμβαίνουν στις στεροειδείς ορμόνες».

Το 2017, η Shanna Swan και οι συνεργάτες της δημοσίευσαν μια μετα-ανάλυση που έδειξε μείωση σχεδόν 60% στα επίπεδα σπέρματος μεταξύ ανδρών στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία για το διάστημα 1973 -2011.

Το 2023 επανέλαβαν την έρευνα, επεκτείνοντας τη μελέτη μέχρι το 2018 και συμπεριλαμβάνοντας δεδομένα από Αφρική, Ασία και Νότια Αμερική που προηγουμένως δεν ήταν διαθέσιμα και τα ευρήματα ήταν αποκαλυπτικά.

«Διαχωρίσαμε τις χώρες σε δυτικές και μη δυτικές και στις δύο κατηγορίες διαπιστώσαμε σημαντική μείωση των επιπέδων σπέρματος. Όμως, το πιο ανησυχητικό είναι ότι αν κοιτάξετε όλες τις μελέτες από το 1973 βλέπετε μείωση 1% ανά έτος ενώ μετά το 2000, η μείωση ξεπερνά το 2%», επεσήμανε η Shanna Swan.

Πώς τα πλαστικά μειώνουν τα επίπεδα σπέρματος

Η προειδοποίηση της Shanna Swan, έρχεται εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τις επιπτώσεις της χημικής τοξικότητας στην ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία. Δύο εβδομάδες πριν, έκθεση της Deep Science Ventures, μιας εταιρείας που εστιάζει σε περιβαλλοντικές λύσεις, προειδοποίησε ότι η χημική ρύπανση αποτελεί «απειλή … παρόμοιας τάξης με την κλιματική αλλαγή», αλλά έλαβε πολύ λιγότερη προσοχή.

Η πτώση στα ποσοστά σπέρματος από το 1950 περίπου, συνδέεται αντιστρόφως με την έκρηξη της χρήσης πλαστικών. Η Shanna Swan επισημαίνει ότι πλέον υπάρχουν καλά τεκμηριωμένα στοιχεία μεταξύ κοινών προσθέτων στα πλαστικά και της μείωσης του σπέρματος.

«Οι φθαλικές ενώσεις είναι χημικά που προστίθενται στο πλαστικό για να το κάνουν μαλακό και εύκαμπτο. Οπότε κάθε φορά που πιάνετε ένα μπουκάλι νερού ή ένα μαλακό δοχείο τροφίμων, αγγίζετε φθαλικές ενώσεις. Από την άλλη, οι δίδυμοι «κακοί» των φθαλικών ενώσεων είναι οι μπισφενόλες. Ενώ οι φθαλικές κάνουν το πλαστικό μαλακό και εύκαμπτο, οι μπισφενόλες το κάνουν σκληρό και άκαμπτο. Οι φθαλικές μειώνουν την τεστοστερόνη και οι μπισφενόλες αυξάνουν τα επίπεδα οιστρογόνων», εξηγεί.

Οι επιπτώσεις αυτών και άλλων χημικών που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα είναι ιδιαίτερα σοβαρές για το έμβρυο που αναπτύσσεται στη μήτρα. Η ίδια είχε διεξάγει έρευνα για τις φθαλικές ενώσεις σε αγέννητα αρσενικά μωρά, διαπιστώνοντας αρνητικές επιπτώσεις, γνωστές ως «σύνδρομο φθαλικών», οι οποίες περιλαμβάνουν μικρότερο πέος, μικρότερη απόσταση μεταξύ γεννητικών οργάνων όταν τα παιδιά φτάσουν σε σεξουαλική ωριμότητα αλλά και μειωμένα επίπεδα σπέρματος.

«Όταν βλέπουμε τον συνολικό αριθμό σπερματοζωαρίων να μειώνεται παγκοσμίως, πιστεύω ότι πρόκειται για σημαντική επίδραση της πρώιμης έκθεσης σε αυτά τα χημικά», επεσήμανε η Shanna Swan.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Πρέπει να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί. «Μπορούν να επαναχρησιμοποιούν υλικά, να προσέχουν την ποιότητα των δοχείων φαγητού και να επιλέγουν μικρά γυάλινα μπουκάλια για τα ροφήματά τους. Όλα τα παραπάνω βοηθούν αλλά δεν αντιμετωπίζουν το βασικό πρόβλημα: πώς θα παράγουμε με ασφαλή τρόπο τα προϊόντα από τα οποία εξαρτιόμαστε», λέει η καθηγήτρια.

Ωστόσο, οι προοπτικές για λύση δεν φαίνονται ενθαρρυντικές. Την προηγούμενη εβδομάδα, οι διαπραγματευτές αποχώρησαν από τη Γενεύη χωρίς συμφωνία, καθώς οι χώρες παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου αντέδρασαν σε προτάσεις για περιορισμούς παραγωγής και ρύθμιση χημικών.

Σχεδόν 100 χώρες είχαν υπογράψει δήλωση που ζητούσε «νομικά δεσμευτική υποχρέωση για την κατάργηση των πιο επιβλαβών πλαστικών προϊόντων και των επικίνδυνων χημικών». Ωστόσο, και τα δύο κείμενα που συντάχθηκαν από τον Luis Vayas Valdivieso, πρόεδρο της διαπραγματευτικής επιτροπής, δεν περιείχαν καμία αναφορά σε ελέγχους χημικών.

  • fb
  • 7693284 tiktok social media apps logo icon
  • yt

Αυτό το διαβάσατε;