Οι «ευθύνες» για την υπογονιμότητα είναι μοιρασμένες
Τα περισσότερα ζευγάρια που ακούνε για πρώτη φορά ότι μάλλον αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας συνήθως κοιτιούνται με έκπληξη στα μάτια. Κανείς δεν θέλει να παραδεχτεί ότι δεν είναι ικανός να αναπαραχθεί. Και όμως, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως για αυτό το πρόβλημα οι ευθύνες μοιράζονται εξίσου και στους δύο. Συγκεκριμένα στο 40% των περιπτώσεων το αίτιο οφείλεται στον άντρα, στο 40% στη γυναίκα ενώ υπάρχει και ένα 20% των ζευγαριών με ανεξήγητη υπογονιμότητα. Για αυτό το 20% των ζευγαριών κανείς δεν μπορεί να αποδώσει σε κάποιο αίτιο την υπογονιμότητά του και μάλιστα πολλές φορές, ακόμη και μετά από χρόνια, τα ζευγάρια αυτά μπορούν να τεκνοποιήσουν χωρίς καμία παρέμβαση.
Τα βασικά αίτια υπογονιμότητας στις γυναίκες είναι:
• Απόφραξη των σαλπίγγων, συνήθως μετά από φλεγμονές
• Ορμονικές διαταραχές ( πολυκυστικές ωοθήκες) που έχουν ως αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική ή μη ποιοτική ωορρηξία
• Ενδομητρίωση, αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα υπογονιμότητας, αν και πολλοί το αμφισβητούν
• Η ηλικία της γυναίκας είναι εις βάρος της τεκνοποίησης καθώς είναι σαφές ότι επηρεάζει την ποιότητα των ωαρίων της
• Ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας μπορεί να συμβάλλουν στην υπογονιμότητα του ζεύγους
Τα βασικά αίτια υπογονιμότητας στον άνδρα είναι:
• Διαταραχή τριών σημαντικών παραμέτρων όπως είναι ο αριθμός, η κινητικότητα και η μορφολογία των σπερματοζωαρίων
• Φυσιολογικό χαρακτηρίζεται ένα σπέρμα με αριθμό μεγαλύτερο των 20.000.000 σπερματοζωαρίων ανά ml, εκ των οποίων το 50% να έχει καλή κίνηση, και το 18% να έχει καλή μορφολογία. Αν υπάρχει κάποια διαταραχή σε μία από αυτές τις παραμέτρους τότε ο άνδρας χαρακτηρίζεται υπογόνιμος. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι πολλά από αυτά τα προβλήματα λύνονται από τους επιστήμονες χωρίς το ζευγάρι να χρειάζεται να καταφύγει στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
• Φλεγμονές
• Τραυματισμός των γεννητικών οργάνων
• Ορμονικές διαταραχές
• Γενετικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες
• Κιρσοκήλη σοβαρού βαθμού
• Έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες λόγω επαγγέλματος
Οι βασικές εξετάσεις για τα υπογόνιμα ζευγάρια
Οι πλήρεις αιματολογικές εξετάσεις στο ζευγάρι είναι απαραίτητες αλλά σίγουρα δεν επαρκούν για να δώσουν μια ολοκληρωμένη απάντηση στον γιατρό για το τι φταίει.Επομένως, απαιτούνται επιπλέον ένα σπερμοδιάγραμμα και μια υστεροσαλπιγγογραφία. Με αυτές τις δύο εξετάσεις δίνεται μια σαφής εξήγηση για τα αίτια της υπογονιμότητας.
Το σπερμοδιάγραμμα γίνεται για τον έλεγχο της ποιότητας του σπέρματος και είναι μια εύκολη και χωρίς πόνο εξέταση κατά την οποία προκύπτουν στοιχεία για την ποιότητα του σπέρματος. Η υστεροσαλπιγγογραφία είναι μία ακτινολογική εξέταση που γίνεται από ακτινολόγο. Είναι σημαντική γιατί από αυτήν προκύπτει τυχόν πρόβλημα στις σάλπιγγες το οποίο εμποδίζει την επίτευξη της εγκυμοσύνης.
Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι υπάρχουν επιπλέον εξετάσεις πολύ πιο εξειδικευμένες που αφορούν στα υπογόνιμα ζευγάρια αλλά αυτές γίνονται προοδευτικά και όχι από την πρώτη επίσκεψη στον ειδικό γιατρό. Εξετάσεις όπως ο καρυότυπος, ο έλεγχος θρομβοφιλίας και επεμβάσεις όπως η λαπαρακόπηση ή η υστεροσκόπηση προτείνονται σε μεταγενέστερο χρόνο και αφού δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη.
Θα πρέπει να τονιστεί πως σήμερα, μέσω των ειδικών εξετάσεων, μπορεί να διαλευκανθεί το σύνολο των τυχόν προβλημάτων που αντιμετωπίζει ένα ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει παιδί και δεν τα καταφέρνει. Μόλις οριστικοποιηθεί το αίτιο της υπογονιμότητας τότε μπορούν να συσταθούν και οι καλύτερες θεραπευτικές επιλογές.